Ceza muhakemesinde bazı işlemlerin yapıldığını belgelemek için yetkililerin tutanak düzenlemesi gerekmektedir. Bu nedenle tutulan tutanaklardan biri soruşturma evresinde yapılan işlemleri gösteren tutanaktır. CMK md. 169 uyarınca, her soruşturma işleminin tutanağa bağlanması zorunludur. Bu tutanak, adli kolluk görevlisi, Cumhuriyet Savcısı veya sulh ceza hakimi ile hazır bulunan zabıt katibi tarafından imzalanır. Avukat bulunuyorsa avukatın da imzası bulunması şarttır.
Soruşturma işlemleri yapılırken zabıt katibinin bulunması zorunludur; aksi takdirde işlem hukuken yok sayılır bu bir bozma sebebidir. İçerdiği hususları kanıtlayabilme özelliklerinde bir noksanlık meydana gelmemiş ise, otopsi tutanağı veya ifade tutanaklarının bir kısmının imzalanmamış olması sonucu etkilemez ve bu nedenle de bozma sebebi sayılmaz.
Soruşturma evresinde düzenlenen tutanakların ispat gücü bulunmamaktadır.
Ceza muhakemesinde tutulan tutanaklardan biri de CMK md.219’da düzenlenen duruşma tutanağıdır. Duruşma tutanakları zabıt katipleri tarafında tutulur. Tutanağı zabit katibi, mahkeme başkanı veya hakim imzalar. Tutanakların tüm sayfalarının imzalanması şarttır.
Duruşmanın nasıl yapıldığı, kanunda belirtilen usul ve esaslara uygun olarak yapılıp yapılmadığı ancak tutanakla ispat edilir. Bunun dışında duruşma tutanakları delil olarak kullanılamaz.
Yapılan yargılamada hükme esas alınan tutanakların fotokopi olması veya asıllarının ya da onaylı kopyalarının dosyada bulunmaması Yargıtay için bozma sebebidir.
İlgili Yargıtay Kararları
“Soruşturma evraklarının tamamı, kovuşturma aşamasına ilişkin ise bir kısmının onaysız fotokopiden oluşan belgelere dayanılarak, CMK'nın 169/2 ve 219. maddelerine aykırı olarak yazılı şekilde mahkumiyet kararı verilmesi bozmayı gerektirmiş…” (13. Ceza Dairesi 2015/9123 E. , 2016/13050 K.)
“Dosya içerisinde bulunan ve hükme esas alınan soruşturma ile yargılama evrakının onaysız fotokopi niteliğinde bulunduğu anlaşıldığından, denetime olanak sağlayacak şekilde evrak asıllarının veya onaylı suretlerinin temin edilip Yargıtay denetimine olanak verecek şekilde dosyaya eklenerek hüküm kurulması gerekirken, yazılı şekilde hüküm kurulması suretiyle 5271 sayılı CMK’ nın 169. maddesine aykırı davranılması bozmayı gerektirmiş…” ((Kapatılan)13. Ceza Dairesi 2020/8260 E. , 2020/11130 K.)