Aile Hukuku

Aile hukuku, aileye ilişkin konuların incelendiği medeni hukukun içine giren bir hukuk dalıdır. Türk Medeni Kanunu’nun çeşitli hükümlerinde düzenlenmiştir. Aile hukuku, nişanlılık sürecinden başlayıp boşanma ile biten süreci kapsamaktadır. Aile hukukunun başlıca konuları, nişanlanma, evlenme, boşanma, mal rejimleri, nafaka ve velayettir. Kadın ve çocuk hakları da aile hukuku içerisinde yer alır.

Aile hukuku evlilik içerisinde iki tarafı da koruyan bir disiplindir. Aile içinde meydana gelen uyuşmazlıkların hukuksal açıdan çözülmesi için devreye giren bir sistemdir. 

Nişanlanma

Nişanlanma, tarafların birbirleri ile evlenmek istediklerini beyan etmeleridir. Ancak nişanlanma için bir tören yapılması gerekmemektedir. Nişanlanma iradesinin varlığı yeterlidir. Nişanlanma evlenme vaadiyle gerçekleşir.

Nişanlılık evlenmeye zorlamak için dava hakkı vermez. Ancak nişanın bozulması sonunda kusuru olan taraf, diğer tarafa dürüstlük kuralları çerçevesinde ve evlenme amacıyla yaptığı harcamalar ve katlandığı maddî fedakârlıklar karşılığında uygun bir tazminat vermekle yükümlüdür.

Evlenme

Evlenme, farklı iki cinsteki kişilerin evlendirme memuru önünde evlendiklerini beyan etmesiyle meydana gelir. 

Erkek veya kadın on yedi yaşını doldurmadıkça evlenemez. Ancak, hâkim olağanüstü durumlarda ve pek önemli bir sebeple on altı yaşını doldurmuş olan erkek veya kadının evlenmesine izin verebilir. Olanak bulundukça karardan önce ana ve baba veya vasi dinlenir

Üstsoy ile altsoy arasında; kardeşler arasında; amca, dayı, hala ve teyze ile yeğenleri arasında,  kayın hısımlığı meydana getirmiş olan evlilik sona ermiş olsa bile, eşlerden biri ile diğerinin üstsoyu veya altsoyu arasında ve evlât edinen ile evlâtlığın veya bunlardan biri ile diğerinin altsoyu ve eşi arasında evlilik yasağı bulunmaktadır.

Boşanma

Boşanma, Türk Medeni Kanunu’muzun 161. maddesi ve devamında düzenlenmiştir. Evlilik birliğinin mahkeme kararıyla sona erdirilmesi yoludur. Kanun tarafından düzenlenmiş altı çeşit boşanma sebebi bulunmaktadır. Bunlar zina, hayata kast pek kötü veya onur kırıcı davranış, terk, akıl hastalığı, evlilik birliğinin sarsılmasıdır. 

Mal Rejimleri

Eşlerin evlilik birliği esnasında veya evlilik birliğinin devamı süresince, sahip oldukları malvarlıklarının yönetimine, tasarrufuna, tasfiyesine ilişkin kuralların tümü mal rejimi kavramını oluşturmaktadır. Türk Medeni Kanunu’nda eşler arasında yasal mal rejimi olarak edinilmiş mallara katılma rejimi kabul edilmiştir. Bununla birlikte eşler istedikleri takdirde, mal rejimi sözleşmesi yaparak, kanunda belirtilen diğer mal rejimlerini seçebilecektir.  Bu rejimler;

Mal Ayrılığı Rejimi: Bu mal rejiminde, eşlerden her biri, yasal sınırlar içerisinde kendi malvarlığı üzerinde haklarını korur.

Paylaşmalı Mal Ayrılığı Rejimi: Tasfiye açısından kolay bir mal rejimidir.

Mal Ortaklığı Rejimi: Bu mal rejiminde eşlerin kanun gereğince kişisel mal sayılanlar dışındaki malları ortaklık mallarını oluşturur. Eşler, ortaklık mallarına bölünmemiş bir bütün olarak sahip olurlar. 

Nafaka

Nafaka, kişilerin bakmakla yükümlü olduğu kişilere mahkeme yoluyla hüküm altına alınarak bağlanan aylıktır. 4721 sayılı Türk Medeni Kanun’unda yoksulluk nafakası, tedbir nafakası, iştirak nafakası, yardım nafakası olmak üzere 4 çeşit nafaka düzenlemesi vardır. Nafaka talebi boşanma davası ile birlikte istenebileceği gibi ayrı bir davanın da konusu olabilir. Ancak boşanma davasından sonra açılacak nafaka davası hükmün kesinleşmesinden itibaren bir yıllık zamanaşımı süresine tabiidir.

Velayet

4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’muzun 335. maddesi ile bir çocuğun ergin olana kadar anne ve babasının velayeti altında olacağı kabul edilmiştir.

Türk Medeni Kanunumuzun 335 ila 351. maddeleri arasında düzenlenen velayete ilişkin hükümler kural olarak kamu düzenine ilişkindir. Velayete ilişkin davalarda re’sen araştırma ilkesi uygulanır ve hakim tarafların talepleri ile bağlı olmaksızın hüküm tayin eder. Yani anne ya da babanın taleplerinden ziyade çocuğun korunması zaruri üstün yararı gözetilir.