7 Ocak 2021 tarih 31357 sayılı Resmi Gazete ile yayımlanan Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti Ve Komorlar Birliği Arasında Hava Ulaştırma Anlaşması’nın onaylanmasına, 9 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’nin ikinci ve üçüncü maddeleri gereğince karar verilmiştir.
Bu Anlaşma süresiz olarak imzalanmıştır. Akit Taraflardan her biri bu anlaşmayı feshetme kararını her zaman diğer Akit Tarafa bildirebilir. Bu bildirim eş zamanlı olarak ICAO’ya da ulaştırılacaktır. Sona erdirme bildirimi akit tarafların karşılıklı mutabakatları sonucu süre bitiminden önce geri çekilmediği takdirde Sözleşme, diğer akit tarafça bildirimin alınış tarihinden 12 ay sonra sona erecektir. Diğer akit tarafça bildirimin alındığı teyit edilmezse, söz konusu teyit ICAO’nun bildirimi aldığı tarihten sonraki on dört (14) gün içinde alınmış sayılacaktır.
Söz konusu hava hizmetlerinin yürütülebilmesi için diğer akit tarafa tanınan haklar, belirtilen hatlarda mutabık kalınan hizmetlerin işletmesi için havayolu işletmesi tayini, yetkilendirmesi ve bunların iptali, askıya alınması, tarifeler, kapasite, vergiler, gümrük harçları, diğer ücretler ve doğrudan geçiş hakları ve kullanıcı ücretleri, yabancı personelin çalıştırılması ve yerel hizmetlere erişim, döviz dönüşümü ve kazançların transferi, sertifika ve lisansların karşılıklı tanınması, havacılık emniyeti ve güvenliği, uçuş programlarının sunulması, akit tarafın ülkesine olan uçuşlarda akit tarafın yasa ve düzenlemelerinin uygulanması konuları olarak düzenlenmiştir.
Ayrıca anlaşmada, uyuşmazlık halinde öncelikle her iki akit taraf devletin havacılık otoriteleri arasında istişare ile çözüm yoluna gidilecektir. Eğer akit taraflar çözüme istişare yoluyla ulaşamazlarsa, uyuşmazlık diplomatik kanallar yoluyla çözülecektir. Diplomatik kanallarla da çözülemeyen uyuşmazlıklar, herhangi bir akit taraf ilgili kanun ve düzenlemelere uygun olarak 3 hakemden oluşan bir tahkim heyetine başvurabilir. Tahkim heyetinin kararları Akit Taraflar için nihai ve bağlayıcı olacaktır.
Bu konuda sözleşmede yer alan önemli maddelerden bazıları şunlardır:
Madde 8
Transit Geçiş
Her bir Akit Tarafın yasa ve yönetmeliklerine olarak, bir Akit Tarafın ülkesinden transit geçişlerde ve havalimanının bu amaçla ayrılan kısmını terk etmemek kaydıyla, yolcu, bagaj, kargo ve posta; hava korsanlığı, saldırı ve narkotik ve psikotrop madde kaçakçılığına karşı güvenlik önlemleri haricinde, sadece basitleştirilmiş bir kontrole tabi olacaklardır. Bu bagaj, kargo ve posta; varışta sağlanan hizmet maliyetine bağlı olmayan gümrük, işlem ve benzer vergiler ile ücret ve harçlardan muaf tutulacaktır.
Madde 21
Çok Taraflı Anlaşmalar
Her iki Akit tarafın da hava ulaştırmasına dair çok taraflı bir sözleşme veya anlaşmaya katılmaları halinde bu Anlaşma söz konusu sözleşme veya anlaşmanın hükümlerine uyum sağlayacak şekilde değiştirilecektir.
Türkiye, Uluslararası Sivil Havacılık Teşkilatı (ICAO), Avrupa Sivil Havacılık Konferansı (ECAC), Avrupa Hava Seyrüseferi Emniyeti Teşkilatı (EUROCONTROL), D8 Sivil Havacılık Çalışma Grubu ve JAA-TO üyesidir ve birçok ülkeyle ikili anlaşmalarımız vardır. Bunun yanında Türkiye, çoklu uluslararası anlaşmalara da taraftır. Türk mevzuatında da havacılık ile ilgili çeşitli düzenlemeler söz konusudur. Hem ulusal hem de uluslararası düzenlemelerden bazıları şunlardır:
TÜRK SİVİL HAVACILIK KANUNU: Kanunun amacı sivil havacılık sahasındaki faaliyetlerin ulusal çıkarlarımız ve uluslararası ilişkilerimize uygun bir şekilde düzenlenmesini sağlamaktır. Bu Kanun, kamu kurum ve kuruluşları ile gerçek ve özel hukuk tüzelkişilerinin havacılık sahasındaki faaliyetlerini kapsar. Devlet hava araçları, açık hüküm bulunmayan hallerde bu Kanunun kapsamı dışındadır.
MİLLETLERARASI SİVİL HAVACILIK ANLAŞMASI: Şikago'da 7 Aralık 1944 tarihinde akit ve imza edilmiş olan Milletlerarası, Sivil havacılık Anlaşması. Milletlerarası Sivil Havacılık Geçici sözleşmesi. Milletlerarası Hava Ulaştırma Sözleşmesi, Milletlerarası Hava servisleri Transit Sözleşmesi ve nihai senet onanmıştır.
Bunların yanında Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü ile İlgili Bazı Düzenlemeler Hakkındaki Kanun, Ulaştırma, Denizcilik Ve Haberleşme Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname, Şikago Sözleşmesi ve Eklerinin Uygulanması Talimatı (SHT-ICAO) da ulusal düzenlemelerden bazılarıdır.
Havacılık sektöründeki ulusal ve uluslararası mevzuatlar ile uluslararası kural ve standartlara göre faaliyet gösteren bir sivil havacılık sektörünün hızlı ve sürdürülebilir şeklide tesis edilebilmesi oldukça önemlidir. Bu düzenlemeler, devamlı ve hızlı bir gelişme gösteren, ileri teknolojinin büyük önem taşıdığı sivil havacılık sahasındaki faaliyetlerin ulusal çıkarlarımız ve uluslararası ilişkilerimize uygun bir şekilde düzenlenmesini sağlamaktadır.