YEK belgesi yenilenebilir enerji kaynaklarından üretilen elektrik enerjisinin iç ve dış piyasalarda alım satımında kaynak türünün belirlenmesi ve takibi için ve lisansı kapsamındaki üretim tesisinde yenilenebilir enerji kaynaklarından üretilen elektrik enerjisi için YEKDEM kapsamındaki uygulamalardan yararlanılması için verilir.
Tüketicilere tedarik edilen elektrik enerjisinin yenilenebilir enerji kaynaklarından üretildiğinin takibi ve ispatı ile tüketicilerin yenilenebilir kaynaklardan üretilen elektrik enerjisini belgelendirerek tedarik etmesine imkân sağlamak amacıyla EPDK’ca yetkilendirilen lisans sahibi tüzel kişi tarafından Yenilenebilir Enerji Kaynak Garanti Belgesi (YEK-G belgesi) ihraç edilir.
YEK-G sisteminde, YEK-G belgesi ihraç kuruluşu EPİAŞ’tır. EPİAŞ YEK-G sistemi ile kayıt veri tabanını kurmak, işletmek ve yönetmek ile yükümlüdür. Her 1 MWh belgelendirilebilir üretim miktarı için bir adet YEK-G belgesi ihraç edilir. Bu belge yenilenebilir enerji kaynaklarından üretilen elektrik enerjisinin üretim dönemi bitiş tarihinden itibaren 12 ay süreyle geçerlidir.
YEK-G sistem kullanıcıları, EPİAŞ ile YEK-G sistemi katılım anlaşması imzalamış olan üretim lisansı sahibi ve tedarik lisansı sahibi tüzel kişilerden oluşur. Lisanssız elektrik üretimi yapan üreticiler YEK-G sistem kullanıcısı olamaz. Birden çok kaynaklı elektrik üretim lisansı sahiplerinin tesiste kullandığı enerji kaynaklarının tamamı yenilenebilir olması durumunda YEK-G piyasasına katılabilir.
YEK-G sistemine katılmak isteyen lisans sahibi tüzel kişilerin EPİAŞ’a kayıt yaptırmaları ve EPİAŞ kayıt veri tabanında hesap açtırmaları zorunludur. İlgili tüzel kişilerin kaydının yapılması için Elektrik Piyasası Dengeleme ve Uzlaştırma Yönetmeliği’nin ilgili maddelerine göre tüzel kişilik kaydını tamamlamış olmaları gerekmektedir. Ayrıca üretim lisansı sahibi tüzel kişilerin üretim tesislerinin en az birinin veya bir ünitesinin kabulünün yapılmış olması ve başvuru yaptığı an itibarıyla kendisi ile ilişkili uzlaştırmaya esas veriş-çekiş birimlerine ilişkin kayıtlarını tamamlamış olması şarttır. YEK-G’ye katılmak isteyen tüzel kişilerin EPİAŞ ile katılım anlaşması ve katılım taahhüdünü imzalaması gerekmektedir.
YEK-G sistemine her bir takvim yılı için kayıt olunur. Yıl içerisinde YEK-G sistemi katılım statüsü pasife alınan üretim tesisleri, aynı takvim yılı için tekrar katılamaz.
YEK-G belgesi ticareti, enerji tedarikinden bağımsız olarak organize YEK-G piyasasında, enerji tedariki ile birlikte veya enerji tedarikinden bağımsız olarak YEK-G ikili anlaşma piyasasında gerçekleştirilebilir.
Organize YEK-G piyasası EPİAŞ tarafından organize edilip işletilen ve YEK-G belgesinin piyasa katılımcıları arasında alış-satışının gerçekleştirildiği piyasadır. Bu piyasadaki eşleşmeler, tekliflerin teklif defterinde yer aldıktan hemen sonra eşleşebileceği ve ticari işlemin gerçekleşebileceği sürekli ticaret yöntemi ile gerçekleşir. Sürekli ticaret metodunda açılacak kontratlar seans süresince işlem görür. Organize YEK-G piyasasında sonuçlandırılan her bir işlemde EPİAŞ ilgili piyasa katılımcısına taraf olur.
EPİAŞ piyasa katılımcılarından organize YEK-G piyasası işlemleri kapsamında gerçekleştirdikleri işlemlere ait ödemelerine ilişkin oluşabilecek mali risklere dair teminat alır.
İşleme taraf olan bir piyasa katılımcısının başvurusu üzerine veya re’sen EPİAŞ tarafından EPİAŞ’tan kaynaklı bilgisayar, yazılım veya diğer teknolojik altyapılardan kaynaklanan hataların ortaya çıkması durumunda veya piyasa bozucu veya haksız menfaat elde etmeye yönelik teklif ve işlemlerin tespit edilmesi durumunda Organize YEK-G piyasasında gerçekleşen teklif ve/veya işlemlerin tamamı veya bir kısmı iptal edilir.
Organize YEK-G piyasası katılımcıları, ticari işlem onaylarına ilişkin bildirimlerde sadece EPİAŞ kaynaklı hata bulunması durumunda itirazda edebilirler. İtiraz edilmesi piyasa katılımcısının ödeme ve diğer yükümlülüklerini ortadan kaldırmaz.