ELEKTRİK PİYASASI HUKUKU

Elektrik piyasasına ilişkin düzenlemeler Türk Hukuku’nda 6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu ile düzenlenmiştir. Bu Kanun 30 Mart 2013 tarihinde yürürlüğe girmiştir. 

Bu Kanun’un amacı; elektriğin düzgün, düşük maliyetli ve çevreyle uyumlu bir şekilde tüketicilere sunulması için, rekabet ortamında özel hukuka göre faaliyet gösteren, mali açıdan güçlü, istikrarlı ve şeffaf bir elektrik enerjisi piyasasının ortaya çıkarılması ve bu piyasada denetimin yapılmasının sağlanmasıdır. 

Elektrik piyasasında faaliyet gösterebilmek için özel hukuk tüzel kişilerinin anonim şirket veya limited şirket olarak kurulmaları ve anonim şirketlerin borsada işlem gören payları dışındaki paylarının nama yazılı olması gerekmektedir.

Lisans

Elektrik piyasasında lisans alınarak üretim, iletim, dağıtım, toptan satış, perakende satış, piyasa işletim, ithalat ve ihracat faaliyetlerinde bulunulabilir. 

Lisans, bu faaliyetlerin yapılabilmesi için verilen izindir. Lisans başvurusu EPDK’ya yapılır. Lisans için başvuru ve değerlendirme usul ve esasları, lisansların verilmesi, tadili, sona erdirilmesi, iptali, süreleri, süre uzatımı, yenilenmesi ve lisans kapsamındaki hak ve yükümlülüklerin belirli bir süre askıya alınmasına ilişkin usul ve esaslar, faaliyetin türü ve işin niteliğine göre belirlenecek lisans bedelleri, lisans sahibi tüzel kişilerin lisansları kapsamında sahip oldukları hakları, yükümlülükleri, görevleri, sermaye yeterlilikleri, istihdam edilmesi gereken nitelikli personele ilişkin hükümler ile tarifesi düzenlemeye tabi lisans sahiplerinin haklarının temlikine ilişkin usul ve esaslar Enerji Piyasası Denetleme Kurumu tarafından çıkarılan yönetmelikle düzenlenir.

Lisans sahiplerinin uymakla yükümlü oldukları bir takım sorumlulukları vardır. Bunlar;

EPK’da belirtilen istisnalar hariç olmak üzere,  lisans sahipleri faaliyetlerine başlamadan önce, her faaliyet için veya bu faaliyetlerin birden fazla tesis tarafından yürütülmesi durumunda her tesis için ayrı lisans çıkartmaları gerekmektedir.

Lisans sahipleri, tarifesi düzenlemeye tabi bir faaliyet yürütmesi durumunda her bölge için hesap ve kayıt tutması gerekmektedir.

Tüzel kişiler, Kurul tarafından belirlenen lisans alma, lisans yenileme, lisans tadili, lisans sureti çıkartma ve yıllık lisans bedellerini Kuruma ödemekle yükümlüdür.

Lisans sahibi kişiler; tesislerini, yasal defter ve kayıtlarını EPDK denetimine hazır bulundurmak, EPDK tarafından talep edildiğinde denetime açmak ve EPDK’nın faaliyetlerini yerine getirebilmesi için ihtiyaç duyacağı her türlü bilgi ve belgeyi zamanında, EPDK’ya iletmek zorundadır.

Lisans sahipleri mevzuatın gereklerini yerine getirmekle yükümlüdür.

Lisans en çok 49 yıllığına verilmekle birlikte üretim, iletim ve dağıtım lisanları 10 yıllığına verilmektedir.

Lisans başvurusu reddedilen kişilere ret sebebi bildirilmesi gerekmektedir.

Lisans, lisans süresinin bitiminde kendiliğinden sona ereceği gibi bazı koşullarda da Kurul kararı ile sona ermektedir. Kurul kararı ile; lisans sahibi tüzel kişinin iflasının kesinleşmesi sonucunda, lisans sahibinin talebi veya lisans verilmesi şartlarının kaybedilmesi durumunda lisans sona ermektedir. 

Lisanssız yürütülebilecek faaliyetler de bulunmaktadır. Bu faaliyetler EPK’nın 14. maddesinde gösterilmiştir. 

Elektrik Piyasası’nın Denetlenmesi 

Dağıtım şirketleri hariç elektrik piyasası faaliyetleri ile lisanssız faaliyet gösteren kişilerin incelenmesi ve denetlenmesi EPDK tarafından; elektrik dağıtım şirketlerinin denetimi ise Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından yapılır. Bakanlık bu denetimi EPDK’ da dahil kamu kurum ve kuruluşlarıyla beraber yapabileceği gibi bu yetkiyi bu kuruluşlara da devredebilir.

EPDK bu faaliyetleri gösteren kişilere yükümlülüklerini yerine getirmemeleri ve mevzuat ihlalleri durumunda bir takım yaptırım ve ceza uygulayabilmektedir.  Bu yaptırım ve cezalar EPK m.16 nezdinde sayılmıştır. 

Lisansın İptal Edilmesi

Lisans iptal sebepleri EPK m.16’ta gösterilmiştir. Lisans sahibi tarafından, lisans müracaatında veya lisans süresinde, lisans verilmesinde aranan şartlar konusunda gerçek dışı belge ve belge sunulması veya lisans verilmesini etkileyecek lisans şartlarındaki değişikliklerin EPDK’ya bildirilmemesi ve EPDK tarafından lisans sahibine otuz gün içinde eksikliklerin giderilmesi için yapılan yazılı ihtara rağmen, lisans sahibi bu durumu düzeltmemesi durumunda lisans iptal edilir. Lisans için esas teşkil eden şartların lisans geçerlilik süresi içinde sağlanamadığı tespit edilirse veya bu şartların en başından eksik olduğu tespit edilirse ruhsat iptal edilir. Lisans sahibine idari para cezası verilen fiil iki yıl içinde tekrar işlenmesi durumunda artırılarak uygulanacak para cezasının tutarı, cezayı alan tüzel kişinin bir önceki mali yılına ilişkin bilançosundaki gayrisafi gelirinin yüzde onunu aşması halinde lisans iptal edilir. Üretim tesisinin zamanında kurulamaması veya işletmelerin işletmeye geçememesi durumunda da lisans iptal edilir.

Lisansın iptal edilmesi durumunda, lisansı iptal edilen tüzel kişilikte %10 ve daha fazla paya sahip ortaklar ile lisans iptal tarihinden önceki bir yıl içerisinde görev almış olanlar dahil yönetim kurulu başkan ve üyeleri 3 yıl süre ile tekrar lisans alamaz veya lisans başvurusu yapan tüzel kişiliklerde pay sahibi ve yönetim kurulu üyesi olamaz.

EPDK, tüketicileri korumak ve piyasa faaliyetlerinin aksamaması için lisansların sona erdirilmesi veya iptali durumlarında gerekli tedbirleri almakla yükümlüdür.

EPDK’nın İdari Para Cezası Verdiği Durumlar

EPDK’nın idari para cezası uygulayabilmesi için soruşturma başlatması, soruşturma sırasında tüzel kişiden belge ve bilgi talep etmesi gerekmektedir. Talep edilen bilgi ve belgelerin gerçeğe aykırı olması veya yazılı ihtara rağmen belgelerin 15 gün içinde verilmemesi durumunda EPDK idari para cezası kesmekle yükümlüdür. 

Lisans başvuru sürecinde veya lisans geçerlilik süresi sırasında, lisans verme koşullarına ilişkin sahte belge ve yanıltıcı bilgi sunulması veya lisans verme sürecini etkileyen lisans koşullarındaki değişikliklerin Kurula bildirilmemesi durumunda idarî para cezası verilir. 

Lisans sahibi tüzel kişi, Kurul tarafından verilen kararlara veya ilgili mevzuata uymuyorsa bu uygunsuzlukların giderilmesi için Kurul tarafından 30 günlük süre verilir. Bu süre içerisinde giderilmemesi veya bu uygunsuzlukların tekrarlanması durumunda idari para cezası kesilir.

Elektrik lisansı sahipleri EPK, yönetmelik veya lisans hükümlerine niteliği itibarıyla düzeltme imkânı olmayacak şekilde aykırı davranması sonucunda idari para cezası kesilir.

Lisans sahibi, lisans süresi boyunca herhangi bir zaman zarfında iştirak ilişkisi yasağına aykırı davranışta bulunduğu Kurum tarafından tespit edilmesi durumunda 30 gün içerisinde durumun düzeltilmesine dair yazılı ihtar gönderilmesine rağmen giderilmemesi durumunda idari para cezası kesilir.

Elektrik piyasasında faaliyette bulunan tüzel kişinin, usulüne uygun olarak alınmış elektrik lisansının kapsamına girmeyen işlerde faaliyet göstermesi durumunda kendisine yapılan 15 günlük yazılı ihtara rağmen bu faaliyete devam etmesi durumunda idari para cezası verilir.

EPDK Kararlarına Karşı Yargı Yolu

EPDK tarafından verilen Kurul kararlarına karşı öncelikle EPDK’ya başvurmak gerekmektedir. EPDK Kurul kararlarına karşı kararın tebliğinden itibaren 60 gün içinde dava açılmaktadır. Bu 60 günlük süre EPDK’ya başvurulması durumunda durur. EPDK’ya başvuran taraf 60 gün içinde cevap alamaz veya olumsuz cevap alması durumunda bu süre devam eder. 

EPDK Kurul kararlarına karşı Ankara İdare Mahkemeleri’nde dava açılır. 

İlk derece mahkemesinin vermiş olduğu kararlara karşı istinaf ve temyiz yolu açıktır.

DAĞITIM SİSTEMİNDEKİ KAYIPLARIN AZALTILMASINA DAİR TEDBİRLER

DAĞITIM SİSTEMİNDEKİ KAYIPLARIN AZALTILMASINA DAİR TEDBİRLER

Teknik ve teknik olmayan kayıplarının oranı ülke ortalamasının üzerinde olan dağıtım bölgelerinde, diğer dağıtım bölgelerinden farklı düzenlemeler yapmak, hedef kayıp-kaçak oranlarının bir önceki yılın gerçekleşmeleri dikkate alınarak ve sonraki...

DETAY
ELEKTRİK PİYASASI KAPASİTE MEKANİZMASI

ELEKTRİK PİYASASI KAPASİTE MEKANİZMASI

Elektrik piyasasında arz güvenliğinin temini için gerekli yedek kapasite de dâhil olmak üzere yeterli kurulu güç kapasitesinin oluşturulması, uzun dönemli sistem güvenliğinin temini için güvenilir kurulu güç kapasitesinin korunması amacıyla TEİA...

DETAY
BİRDEN FAZLA PİYASA FAALİYET SÜRDÜRMEKTE OLAN TÜZEL KİŞİLERİN MEVCUT SÖZLEŞMELERİNDE YAPILACAK TADİLLER VE İLETİM FAALİYETİ İLE VAZGEÇİLEN FAALİYETLERİN DEVRİ

BİRDEN FAZLA PİYASA FAALİYET SÜRDÜRMEKTE OLAN TÜZEL KİŞİLERİN MEVCUT SÖZLEŞMELERİNDE YAPILACAK TADİLLER VE İLETİM FAALİYETİ İLE VAZGEÇİLEN FAALİYETLERİN DEVRİ

Mevcut sözleşmeleri kapsamında elektrik üretimi, iletimi, dağıtımı ve ticareti sürdürme görevi verilen tüzel kişilerin mevcut sözleşmelerinin tadiline, iletim faaliyeti ile vazgeçilen faaliyetlerin ilgili kuruluşlara devrine ilişkin usul ve esas...

DETAY
ELEKTRİK PİYASASI’NDA TALEP TAHMİNİ

ELEKTRİK PİYASASI’NDA TALEP TAHMİNİ

Elektrik piyasasında dağıtım ve görevli tedarik şirketleri tarafından, belli bir zaman aralığı için farklı senaryolarla geleceğe dönük olarak yapılan elektrik enerjisi miktarına, puant güç talebine ve abone sayısına ilişkin tahminler yapılmaktad...

DETAY
ELEKTRİK PİYASASINDA DAĞITIM VE TEDARİK LİSANSLARINA İLİŞKİN TEDBİRLER

ELEKTRİK PİYASASINDA DAĞITIM VE TEDARİK LİSANSLARINA İLİŞKİN TEDBİRLER

Elektrik piyasasında yetkili tüzel kişilerin lisanslarının iptali durumunda tüketicilerin korunması ve hizmetlerin aksamaması gerekmektedir. Bu nedenle EPDK tarafından Elektrik Piyasasında Dağıtım Ve Tedarik Lisanslarına İlişkin Tedbirler Yönetm...

DETAY
ELEKTRİK PİYASASINDA UYGULANACAK TARİFELER

ELEKTRİK PİYASASINDA UYGULANACAK TARİFELER

Elektrik piyasası içindeki faaliyetler tarifeye tabidir. Bu nedenle Elektrik Piyasası Tarifeler Yönetmeliği düzenlenmiştir.  Bu Yönetmeliğin amacı; elektrik piyasasında düzenlemeye tabi tarifelerin hazırlanması, incelenmesi, değerlendirilmesi...

DETAY
ELEKTRİK PİYASASI’NDA YAPILACAK DENETİMLER İLE ÖN ARAŞTIRMA VE SORUŞTURMALAR

ELEKTRİK PİYASASI’NDA YAPILACAK DENETİMLER İLE ÖN ARAŞTIRMA VE SORUŞTURMALAR

Elektrik piyasasında faaliyette bulunan tüzel kişilerle ilgili yapılacak denetimler ile ön araştırma ve soruşturmalar EPDK’nın çıkardığı “Elektrik Piyasasında Yapılacak Denetimler ile Ön Araştırma ve Soruşturmalarda Takip Edilecek Usul ve Esasla...

DETAY
ELEKTRİK ENERJİSİ İTHALAT VE İHRACATI

ELEKTRİK ENERJİSİ İTHALAT VE İHRACATI

6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu’nda lisans alınması kaydıyla piyasada yürütülebilecek faaliyetler arasında elektriğin ithalat ve ihracatı da sayılmış ve Kanun’un 12. maddesinde bu konu hakkında düzenlemeye gidilmiştir. Bu maddeye dayanarak ...

DETAY
ENERJİ PİYASASINDA BİLDİRİM YÜKÜMLÜLÜĞÜ

ENERJİ PİYASASINDA BİLDİRİM YÜKÜMLÜLÜĞÜ

Enerji piyasasında bildirim yükümlülüğü Enerji Piyasası Bildirim Yönetmeliği ile düzenlenmiştir. Enerji piyasası, elektrik, doğal gaz, petrol ve LPG piyasalarını kapsamaktadır. Düzenlenen bu Yönetmeliğin amacı, enerji piyasasında, ilgili mevz...

DETAY
ENERJİ SEKTÖRÜNDE KULLANILAN ENDÜSTRİYEL KONTROL SİSTEMLERİNDE BİLİŞİM GÜVENLİĞİ

ENERJİ SEKTÖRÜNDE KULLANILAN ENDÜSTRİYEL KONTROL SİSTEMLERİNDE BİLİŞİM GÜVENLİĞİ

EPDK tarafından kritik altyapı olarak belirlenen kuruluşların endüstriyel kontrol sistemlerinde (EKS) kullanılan bilişim sistemlerinin güvenliği ve güvenilirliğinin sağlanması için risklerin değerlendirilerek azaltılması veya ortadan kaldırılmas...

DETAY
ENERJİ PİYASALARI İŞLETME ANONİM ŞİRKETİ

ENERJİ PİYASALARI İŞLETME ANONİM ŞİRKETİ

Enerji Piyasaları İşletme Anonim Şirketi (EPİAŞ), 18 Mart 2015 tarihinde kurulmuştur. EPİAŞ enerji piyasalarının etkin, şeffaf, güvenilir ve sürdürülebilir biçimde işletilmesi ve geliştirilmesi için çalışmaktadır. EPİAŞ’ın çalışma ve teşkilat...

DETAY
ELEKTRİK DAĞITIM ŞİRKETLERİNİN SATIN ALMA VE SATIŞ İŞLEMLERİ

ELEKTRİK DAĞITIM ŞİRKETLERİNİN SATIN ALMA VE SATIŞ İŞLEMLERİ

Elektrik Dağıtım Şirketlerinin Satın Alma ve Satış İşlemleri Uygulama Yönetmeliği 29 Aralık 2020 tarihinde Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe girmiştir.   Bu Yönetmeliğin amacı, elektrik dağıtım şirketlerinin dağıtım faaliyeti kapsamında ...

DETAY
YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARININ ELEKTRİK ENERJİSİ ÜRETİMİ AMAÇLI KULLANIMI

YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARININ ELEKTRİK ENERJİSİ ÜRETİMİ AMAÇLI KULLANIMI

Türkiye yenilenebilir enerji kaynakları potansiyeli yönünden zengin konumdadır. Özellikle hidrolik, rüzgar, güneş, biyokütle ve jeotermal enerji kaynaklarının potansiyeli oldukça yüksektir. Bu yenilenebilir enerji kaynakları elektrik üretiminde ...

DETAY
Telefon Et
Mail At
content