INCOTERMS Nedir?
Uluslararası ticarette hem satıcının hem de alıcının hak ve yükümlülüklerini açıkça belirten, belli kaideler ve düzenlemeler barındıran standart kurallar bütününe INCOTERMS denir.
INCOTERMS terimleri üçer harf ile kısaltılmış bir şekilde ifade edilir. Terimin sonuna teslimatın yapılacağı yer ya da şehir ilave edilir. Bu şekilde terim, ticarete konu olan malın hangi türde bir taşıma aracı ile taşıma masrafları ve sigortanın kimin tarafından karşılanarak, nerede teslim edileceğini, hasar geçişinin nasıl olacağını gösterir.
Günümüzde INCOTERMS 2020 yılı kullanılmaktadır ve 11 adet terim barındırmaktadır.
Tüm Taşıma Modları İçin Geçerli Olan Kurallar
1. EXW- İş Yerinde Teslim
İş yerinde teslim, satıcının malları, kendi yerinde veya belirlenmiş başkaca bir yerde (fabrika, depo, işyeri gibi) alıcının tasarrufuna bırakarak teslim etmesidir.
Satıcı sözleşme koşullarına uygun malı hazırlayarak belirtilen tarihte veya süre içinde anlaşmada belirtilen yerde malları alıcının emrine hazır tutacak ve bu durumu alıcıya bildirecektir.
Alıcı sözleşme koşullarına uygun olarak mal bedelini ödemekle yükümlüdür. Alıcı, malları satıcının işletmesinden teslim aldığından itibaren malla ilgili bütün masraf ve risk kendi üstündedir.
2. FCA- Taşıyıcıya Masrafsız Teslim
Taşıyıcıya Masrafsız Teslim, satıcının mallarını alıcı tarafından tayin edilen taşıyıcıya veya başka bir kişiye teslim etmesini ifade eder.
Bu teslim şeklinde satıcı malların gümrük işlemlerini tamamlayarak, belirlenen tarihte ve yerde ilk taşıyıcının gözetimine devrettiği anda, teslim işlemleri tamamlanmış sayılır. Bu andan itibaren malla ilgili tüm masraf ve riskler alıcıya aittir, navlun ücreti de diğer tüm giderler gibi alıcı tarafından karşılanacaktır.
3. CPT- Taşıma Ücreti Ödenmiş Olarak Teslim
Satıcının malları kendisinin seçtiği bir taşıyıcı veya diğer bir kişiye belirlenen yerde teslim edeceğini ve satıcının, malların belirtilen varış noktasına getirilmesi için gerekli taşıma sözleşmesini yapmak ve taşıma masraflarını ödemek zorunda olduğu kuraldır.
CPT kuralı kullanıldığında, satıcı teslim yükümlülüğünü mallar varma yerine ulaştığında değil, malları ilgili taşıyıcıya teslim ettiğinde yerine getirmektedir.
4. CIP - Taşıma Ücreti ve Sigorta Ödenmiş Teslim
Satıcının malları kendisinin seçtiği bir taşıyıcı veya diğer bir kişiye belirlenen yerde teslim edeceği ve satıcının, malların belirtilen varış noktasına getirilmesi gereken taşıma sözleşmesini yapmak ve taşıma masraflarını ödemek zorunda olduğunu ifade eden kuraldır.
CIP kuralı kullanıldığında, satıcı teslim yükümlülüğünü mallar varma yerine ulaştığında değil, malları ilgili taşıyıcıya teslim ettiğinde yerine getirmektedir.
Satıcı, masrafları kendisine ait olmak üzere, gönderdiği malın sigortasını yaptıracaktır. Alıcıya, bu konuda bir kanıt vermesi gerekmektedir.
Alıcı sözleşme koşullarına uygun olarak mal bedelini ödeyecek ve malları varış limanında boşaltma masraflarını ve liman ücretlerini de ödemek suretiyle gecikmeksizin boşalttıracaktır.
5. DAP- Belirtilen Yerde Teslim
Malların alıcı ve satıcı tarafından belirlenmiş olan boşaltma yerinde boşaltma için hazır durumda bulunan nakliye aracının üzerinde alıcının tasarrufuna bırakılmasıdır. Tüm gümrük işlemleri, masrafları alıcıya aittir. Malların belirlenen yere taşıma maliyetleri ve terminal bağlantılı zarar riskleri satıcının sorumluluğundadır.
6. DPU-Belirtilen Yerde Eşya Boşaltılmış Teslim
Satıcının malları belirlenen varma yerinde gelen taşıma aracından boşaltılmış bir şekilde alıcının tasarrufuna bırakmak suretiyle malları teslim ettiği kuraldır.
Satıcı, malları kararlaştırılan tarihte, belirlenen yerde, gelen taşıma aracından boşaltarak alıcının tasarrufuna bırakarak teslim etmekle yükümlüdür.
Alıcı sözleşme koşullarına uygun olarak mal bedelini ve gümrük vergilerini ödemekle yükümlüdür. Malların teslim edildiği andan itibaren, mallara ilişkin tüm masraflar alıcının sorumluluğundadır.
7. DDP- Gümrük Vergileri Ödenmiş Olarak Teslim
Bu kural satıcının malları ithalat için gümrüklenmiş olarak ve belirlenen varma yerine gelen taşıma aracında boşaltmaya hazır şekilde alıcının tasarrufuna bırakmakla teslim ettiğini göstermektedir. Satış sözleşmesinde aksi açıkça kararlaştırılmamışsa, ithalata ilişkin ödenmesi gereken KDV ve diğer tüm vergiler satıcıya aittir.
Sadece Deniz ve İç Su Yolunu Kapsayan Teslim Şekilleri
1. FAS- Gemi Doğrultusunda Masrafsız Teslim
Satıcının malları, belirlenen yükleme limanında alıcı tarafından seçilen geminin yanına bırakılması suretiyle teslim edilmesidir.
2. FOB- Gemide Masrafsız Teslim
Satıcının malları belirlenen yükleme limanında, alıcı tarafından seçilen gemide veya bu şekilde teslim edilen malları temin ederek teslim etmesini düzenleyen kuraldır.
Satıcı malları belirlenen tarihte ve yerde, alıcı tarafından temin edilen gemiye yüklemeyi gerçekleştirerek teslim borcunu yerine getirmektedir. Mallar geminin güvertesine geçtikten sonra meydana gelebilecek her türlü hasar, kayıp ve masraflar alıcının sorumluluğundadır.
3. CFR- Masraflar ve Navlun Dahil Teslim
Bu kural satıcının malları gemide teslim etmesini veya zaten bu şekilde teslim edilmiş malları tedarik etmesini ifade etmektedir.
Satıcı tüm masraf ve riskleri üstlenerek, malları yükleneceği limana kadar getirmekle yükümlüdür. Satıcı gümrük işlemlerini de yaptırarak ve navlun ücretini de ödeyerek yüklemeyi gerçekleştirecektir. Bu andan itibaren navlun dışındaki malla ilgili tüm masraf ve riskler alıcının sorumluluğundadır.
4. CIF-Masraflar, Sigorta ve Navlun Dahil Teslim
Satıcının malları gemide teslim etmesini veya zaten bu şekilde teslim edilmiş malları tedarik etmesini düzenleyen kuraldır.
Satıcı sigorta primi, navlun ve yükleme masrafları ve riskleri üstlenerek, malları yükleyeceği limana getirmekle ve gemi acentesi ile anlaşmakla yükümlüdür. Satıcı sigorta primini ödemek suretiyle yüklediği mal cinsine uygun olan en dar kapsamlı deniz nakliyat sigortası yaptırmak zorundadır. Mallar gemiye yüklendikten sonra navlun ve sigorta primi dışındaki masraflar ve risk alıcıya aittir.