Turizm İlişkiler Yönetmeliği’nin 3. kısmında belirli bir sürenin üstündeki rezervasyonlar için yapılacak sözleşmeler başlığı altında kontenjan(tahsis) sözleşmeleri düzenlenmiştir. Ancak bu yönetmelikte kontenjan sözleşmesinin ne olduğuna değinilmemiş, hangi hallerde düzenleneceğinden bahsedilmiştir. Kontenjan sözleşmesi, özel organizasyonlar için, birbiri takip eden aralıklarla düzenli olarak gelecek gruplar veya ayrı müşterilerle ilgili olarak ya da odaların belirli bir dönem tahsisini gerektiren hallerde düzenlenir.
Kontenjan sözleşmesini, otel ile acenta arasında belirli bir dönemi kapsayacak şekilde ya da özel organizasyonlar için otelcinin acenta müşterisine belli sayıda oda ayırmayı kabul ettiği, acentanın da otel tarafından ayırt edilen yerlere müşteri sağlamayı kabul ettiği sözleşme olarak tanımlayabiliriz. İki tarafa borç yükleyen, rızai bir sözleşmedir.
Kontenjan sözleşmeleri çerçeve nitelikte bir sözleşmedir. Bu nedenle her bir grup müşteri ile ayrıca sözleşmeler kurulmaktadır. Ancak bu sözleşmeler çerçeve niteliğinde olan kontenjan sözleşmesinde açıkça düzenlenmesi gerekmektedir. Çerçeve bir sözleşme niteliğinde olsa da her bir müşteri ve grup için teyit niteliğinde rezervasyon talebi acenta tarafından otele iletilmek zorundadır. Ancak bu rezervasyon talebi sözleşme kurulmasına için değil tahsis amacına uygun olarak otel tarafından ayrılan yerlerin kullandırılmasına ilişkin onay talebidir.
Kontenjan sözleşmelerinin otel ile acente arasında yazılı olarak düzenlenmesi gerekmektedir. Turizm İlişkiler Yönetmeliğinde Bireysel (münferit) ve Grup sözleşmeleri açısından, sözleşmenin yazılı olması aranmamaktadır.
Kontenjan sözleşmesinin çeşitleri ilgili yönetmelikte gösterilmemiş olsa da uygulama da iki çeşittir. Ancak bunların sınırlı sayıda olduğu düşünülmemelidir.
Garantisiz Kontenjan Sözleşmesi: Bu tip sözleşmelerde otel, belirli sayıda odayı ayırmayı taahhüt eder, ancak acentenin bu odaları satamama durumunda ödeme yükümlülüğü bulunmamaktadır. Otelcinin belirsiz bir süre ile bağlı kalmasını önlemek amacıyla bir bekleme süresi atanır. Bekleme süresine kadar otelci ayırt ettiği odaları bu döneminde her an satılacakmış gibi boş tutmak zorundadır. Bekleme süresi bitmeden acenta otelden satışı durdurmasını talep edemez. Acenta ile otel arasında sözleşmenin imzalanması ile birlikte, otel acentaya belirli sayıda oda ayırır, acenta da tahmini yapabileceği satış miktarını esas almak suretiyle, otele avans mahiyetinde ön ödeme yapar. Acenta müşterilerinin konaklamaları bitinceye kadar başkaca bir ödeme yapılmaz. Şayet yapılan ön ödeme sezon sonunda, acenta müşterilerinin konaklayamaması durumunda, taraflar arasında yapılacak anlaşma sonucunda, acentaya iade edilir ya da gelecek yıl yapılacak sözleşmeye dayanarak yapılmış ön ödeme olarak otele bırakılır.
Garantili Kontenjan Sözleşmesi: Bu tip sözleşmelerde otel belirli sayıda odayı ayırmayı taahhüt eder ya da seyahat acentası belli sayıda geceleme ya da ciro tutarını sağlamayı taahhüt eder. Bu durumda seyahat acentesi sözleşme konusu bu odaları kullandırmasa dahi bedellerini, ciro farkını ödemekle yükümlüdür. Otel belirli sayıda oda ayırmayı taahhüt etmişse acenta otel tarafından verilen no show faturalarını ticari kayıtlarına geçirmekle yükümlüdür. Ciro garantili tahsis sözleşmelerinde, acenta tarafından yapılacak satışlar üzerinden hedeflenen ciro miktarı belirlenir, şayet belirlenen tutarda ciroya ulaşamazsa kalan bedel garanti yükümlülüğü kapsamında ödenmek zorundadır.
Ülkemizde daha çok garantili kontenjan sözleşmesi yapılmaktadır.
Kontenjan Sözleşmeleri Hakkında Yargıtay Kararları:
Garantili oda kontenjanı sözleşmesi yapılması durumunda, mücbir sebebin varlığı halinde sözleşme sonucu verilen paranın iade edilmesi gerekir. Ancak İran pazarının genel itibariyle istikrarlı bir pazar niteliğinde olmadığı, İran Devletinin Antalya uçuşlarında özellikle bir takım kısıtlamalar yapması halinin mutat bir uygulamaya dönüştüğü ve uçuşların aktarmalı olarak yapıldığı durumlarda kişinin bu durumu dikkate alması gerektiğine ve uçuşların iptal edilmesinin mücbir sebep olarak değerlendirilmeyeceğine karar verilmiştir. (11.HD 2020/4852 E. , 2020/5962 K.)
Davalı otelin davacı acenta adına 01/10/2013-02/10/2014 tarihleri arasında geçerli olmak üzere hafta sonu için 104 oda, hafta içi için ise 766 oda olmak üzere toplam 870 oda tahsisi yaptığı, davacı acentanın da davalıya bu kontenjanlar karşılığında 01/10/2013-02/10/2014 tarihleri arasında geçerli olmak üzere 100.000,00 TL ödeme yaptığı, davacı acenta tarafından garanti edilen oda gecelemesinin belirtilen dönemde tamamen kullanılmasa dahi davacının tüm hizmet bedelinden sorumlu olduğu, davacı acentanın garantili oda kontenjan sözleşmesi uyarınca taahhüt edilen toplam oda bedelinin tamamından sorumlu olduğuna karar vermiştir. (23. Hukuk Dairesi 2016/9087 E. , 2020/418 K.)